દેશમાં ફુગાવાના મોરચે સારા સમાચાર સામે આવી રહ્યા છે. સપ્ટેમ્બરની સરખામણીએ ઓક્ટોબરમાં છૂટક ફુગાવો ઘટ્યો છે. ઓક્ટોબર મહિનામાં રિટેલ મોંઘવારી દર 6.77 ટકાના 3 મહિનાના સૌથી નીચા સ્તરે આવી ગયો છે. જો કે, તે સપ્ટેમ્બરના 7.41 ટકાના 5 મહિનાના ઉચ્ચ સ્તર કરતાં ઓછું છે.
જથ્થાબંધ મોંઘવારી રાહત
તે જ સમયે, જથ્થાબંધ મોંઘવારીના મોરચે મોટી રાહત મળી છે. વાણિજ્ય મંત્રાલયે જથ્થાબંધ ફુગાવાના આંકડા રજૂ કર્યા. આમાં, છેલ્લા 19 મહિનામાં, જથ્થાબંધ મોંઘવારી દરમાં મોટો ઘટાડો થયો છે અને તે સિંગલ ડિજિટ પર પહોંચી ગયો છે. માહિતી અનુસાર ઓક્ટોબર મહિનામાં જથ્થાબંધ ભાવ સૂચકાંક આધારિત ફુગાવાનો દર ઘટીને 8.39 ટકા પર આવી ગયો છે. સપ્ટેમ્બરમાં તે 10.7 ટકા હતો. સપ્ટેમ્બરમાં જથ્થાબંધ ફુગાવો ડબલ ડિજિટમાં હતો, પરંતુ ઓક્ટોબરમાં સિંગલ ડિજિટમાં આવી ગયો છે.
સોમવારે જારી કરાયેલા છૂટક ફુગાવાના આંકડા અનુસાર, ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓની કિંમતોમાં નરમાઈના કારણે આ ઘટાડો આવ્યો છે. આ ઘટાડા છતાં, ઓક્ટોબરમાં છૂટક ફુગાવાનો દર આરબીઆઈના 2 થી 6 ટકાના લક્ષ્યાંક બેન્ડથી ઉપર રહ્યો હતો. આ વર્ષે દર મહિને મોંઘવારી દર આરબીઆઈના બેન્ડથી ઉપર રહ્યો છે. સૂત્રોના જણાવ્યા અનુસાર, સપ્લાય ચેઇનમાં વિક્ષેપ પણ જોવા મળ્યો હતો, જેની પાછળ ભૌગોલિક રાજકીય કારણો અને કોમોડિટીના ભાવમાં વધારો હોવાનું માનવામાં આવે છે. તેનાથી ફુગાવા પર દબાણ વધ્યું. તે જ સમયે, ઓક્ટોબર માટે ખાદ્ય પદાર્થોનો ફુગાવો 7.01 ટકા રહ્યો છે, જે અગાઉના મહિનામાં 8.6 ટકા હતો.
RBIનો રેપો રેટ કેટલો રહ્યો છે
રિઝર્વ બેંક ઓફ ઈન્ડિયા (RBI) તેના નીતિ દરોની જાહેરાત માટે છૂટક ફુગાવાને બેરોમીટર તરીકે લે છે. એવો અંદાજ છે કે તે 7 ટકાથી ઓછો રહી શકે છે. આ છૂટક ફુગાવાના દરના આધારે, રિઝર્વ બેંક રેપો રેટની જાહેરાત કરે છે. મેથી સપ્ટેમ્બર સુધી રિઝર્વ બેંકે રેપો રેટમાં 1.90 બેસિસ પોઈન્ટનો વધારો કર્યો છે. અત્યારે રેપો રેટ 5.90 ટકા છે જે રિટેલ ફુગાવાના દર પર આધારિત છે. રેપો રેટમાં વધારો જોવામાં આવી રહ્યો છે કારણ કે રિટેલ ફુગાવો રિઝર્વ બેંકના 6 ટકાના સહનશીલતા દરથી ઉપર ચાલી રહ્યો છે.
CPI આધારિત ફુગાવો શું છે
કન્ઝ્યુમર પ્રાઈસ ઈન્ડેક્સ (CPI) પર આધારિત ફુગાવો ઘરગથ્થુ તેમના રોજિંદા ઉપયોગ માટે ખરીદે છે તે વસ્તુઓ અને સેવાઓના છૂટક ભાવમાં ફેરફારને ટ્રેક કરે છે. ફુગાવાને માપવા માટે, એવો અંદાજ લગાવવામાં આવે છે કે ગયા વર્ષના સમાન સમયગાળા દરમિયાન CPIમાં ટકાવારીમાં કેટલો વધારો થયો છે.
ગ્રામીણ, શહેરી આંકડાઓ તૈયાર છે
દેશની અર્થવ્યવસ્થામાં કિંમતોને સ્થિર રાખવા માટે આરબીઆઈ આ આંકડાને જુએ છે. સીપીઆઈમાં ચોક્કસ કોમોડિટીના છૂટક ભાવ જોઈ શકાય છે. આ ગ્રામીણ, શહેરી અને સમગ્ર ભારતમાં જોવા મળે છે. સમયની અંદર ભાવ સૂચકાંકમાં ફેરફારને CPI આધારિત ફુગાવો અથવા છૂટક ફુગાવો પણ કહેવાય છે.
સપ્ટેમ્બરમાં 7.41 ટકા
સપ્ટેમ્બર મહિનામાં રિટેલ મોંઘવારી વધીને 7.41 ટકા થઈ ગઈ છે. રિટેલ ફુગાવાનો દર ઓગસ્ટમાં 7 ટકા અને જુલાઈમાં 6.71 ટકા હતો. એક વર્ષ પહેલા સપ્ટેમ્બર 2021માં રિટેલ ફુગાવાનો દર 4.35 ટકા હતો. ખાદ્ય ચીજવસ્તુઓના મોંઘવારી દરમાં પણ ઉછાળો આવ્યો છે. સપ્ટેમ્બર મહિનામાં ખાદ્ય મોંઘવારી દર 8.60 ટકા પર પહોંચી ગયો છે જે ઓગસ્ટમાં 7.62 ટકા હતો. સપ્ટેમ્બર મહિનામાં શહેરી અને ગ્રામીણ બંને વિસ્તારોમાં ખાદ્યપદાર્થોના ફુગાવાના દરમાં ઉછાળો આવ્યો છે.
